1
Bu yaxınlarda baxdığım "Liberal arts" adlı filmdə qəhrəmanlar "Alatoranlıq" seriyasını oxuyub müzakirə edirdi. Bu əsnada təxminən belə bir dialoq alınmışdı:
- Bu tarix boyu ingilis dilində yazılmış ən pis əsərdir.
- Demək istəyirsən ki, başqa dildə yazılmış bundan da pis əsərlər ola bilər?
- Yox, çünki, çox güman ki bunu artıq bütün başqa dillərə tərcümə ediblər.
Əvvəllər heç vaxt azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş kitab almazdım, oxumazdım. Bir dəfə hansısa facebook səhifəsində Oruellin "Animal Farm" əsəri haqqında müzakirəni oxuyana qədər. Mənə ən çox onun adının niyə "Heyvanıstan" kimi tərcümə olunması maraqlı gəlmişdi. Əsəri yükləyib oxumağa başladım və Vilayət Quliyevin tərcüməsinə heyran qaldım.
İkinci dəfə məni heyran edən Vilayət Hacıyevin Remarkın "Zəfər tağı" almancadan tərcüməsi oldu.
Onda düşündüm ki, əslində bu qədər şikayətləndiyimiz keyfiyyətsiz tərcümələr, keyfiyyətsiz nitqlər dilin çatışmamazlığından deyil, məhz bizim dili lazımınca bilməməyimizdən, sözlərin çoxunu unutduğumuzdan, açıb öz ana dilimizdə yazılan klassik əsərləri oxumamağımızdan irəli gəlir. Yəni səbəb biz və bizim biliksizliyimizdir.
Nəticə: Dilimizi öyrənək.
2
Lamiyə ilə tanış olandan bəri bir-birimizə kitab veririk, bölüşürük, ad günləri, bayramlarda kitab hədiyyə edirik. Yadımdadır, ilk dəfə o mənə Cek Londonun "Ay vadisi" kitabını gətirmişdi, mən də ona Den Braunun "Yalan nöqtəsi"ni. Onda Lamiyə dedi ki, olar xoşuma gələn hissələri karandaşla qeyd edim, sonda hamısını dəftərə yazandan sonra silərəm. O uşaqlıqdan qeydlərini dəftərlərə yazır. Mən də dedim silmə. Və bu adətə çevrildi. Beləcə bizim çoxlu karandaşlanmış kitablarımız, messengerdə və sms-lərdə çoxlu göndərdiyimiz qeydlərimiz (müzakirələr və gülməli dialoqlar) əmələ gəldi. Məsələn, elə kitablar var ki, onları oxumamışam amma oxumuş kimiyəm çünki Lamiyə oxuyub. ("Norvec meşəsi" Vətən abi və ya Salvador Dalinin gündəliyi :) )
Nəticə: Birlikdə oxumaq və öyrənmək gözəldir.
3
Səhifəni yaratmaq Lamiyənin ideyası idi. Onun dəftərlərində yığılmış qeydləri, kitablarda xəttlədiyimiz parçaların tərcüməsi ilə başlamaq qərarına gəldik. Bir ildən sonra Orxan kkoword.com saytını hədiyyə etdi. Və o vaxtdan bizim odisseyamız başlandı. Səhifə vasitəsilə çoxlu dostlar qazandıq, yeni insanlar, müəlliflər, kitablar kəşf etdik.
Beş ildir ki, öz aramızda KKO adlandırdığımız layihə hələ də davam edir, hələ də kitablarımızda əlfəcin əvəzinə karandaşdan istifadə edirik, hələ də vaxt tapıb tərcümələr edib paylaşmağa çalışırıq. KKO-un məqsədi də dəyişməyib, göstərmək istəyirik ki, başqa dillərdə yazılmış gözəl sözlər bizim dilimizdə də gözəl ola bilər.
Sevdiyimiz işi həvəsimiz olduqca davam etdirmək niyyətindəyik və ümid edirəm həvəsimiz heç vaxt bitməz.
