Şəkidə hərənin bir ləqəbi var.
Deyirlər, orda bircə nəfər ləqəbsiz adam varsa, o da saqqal Süleymandır. Özüdə heç bir ləqəb elə-belə qoyulmur, onu daşıyan adamın xarakterik keyfiyyətindən xəbər verir. Bunlar müxtəlif ola bilər, adamın xarici görünüşündən tutmuş peşəsi, xasiyyəti, sosial statusuna kimi. Şəki ləqəbləri içərisində bir çox fauna nümayəndələrinin adlarına rast gəlmək olar: xoruz, tülkü, pişik, bayquş, kəpənək... Xarici görünüş və xarakter bildirən ləqəblərdən: qara, çəpəndaz, göygöz, dоlma-göz, donqa, qoçu, fransız, yetim, lom, Rоkfеllеr, çinqaçquk, şapalaq, göyə-baxan... siyahı çox uzundur. :) Ən məşhur ləqəblərdən biri Deqol Əhmədiyyə idi. II Dünya Müharibəsi iştirakçısı, partizan, Fransa Müqavimət Hərəkatının nümayəndələrindən biri Əhmədiyyə Cəbrayılovun şəkidəki ləqəbi Deqol idi, onun yaxın dostu, partizan yoldaşı Şarl de Qollun şərəfinə.
Soruşarsınız, bəs sənin ləqəbin nədir? İstisna deyiləm. Amma məndə ailə ləqəbidir. Balaca olanda küçədə bir xala o birinə məni göstərib demişdi:
"- Bu kimdir? - Zincirlərin nəvəsi." Fikirləşdim, "zincirlər" nə deməkdir, yəqin zəncir mənasında deyirlər, bəlkə babamız zəncir düzəldib? Sonra anamgil izah etdilər ki, "zincirlər" yox "zingirlər", axı şəkililər "g" hərfini "c" tələffüz edir. Zingir sözü də Singer sözünün dəyişmiş formasıdır, sən demə atamın babası qardaşı ilə birgə Almaniyadan Singer tikiş maşınları gətirib satırlarmış. Bu söz də ordan qalıb.
Hə, bir də deməliyəm ki, çoxları öz ləqəblərindən məmnun deyil, hətta 90-cı illərdə "Şəki lətifələri" adlı bir kitab çıxmışdı, orada bütün ləqəblərin sihahısı adlarla birgə verilmişdi. Sonrakı nəşrlərdə pul verib öz adını həmin siyahıdan çıxardanlar da tapılmışdı. Bununla belə, yenə də tanımadıqları bir nəfərə özlərini "Mən filankəs Məmmədəm." və ya "Adım Əhməddir, filankəslərdənəm." deyərək təqdim edir və "Həəə, bildim." cavabını alırlar.
No comments:
Post a Comment